Khàn tiếng là hiện tượng chất giọng bị thay đổi về âm vực, âm sắc nhất là ở âm vực cao làm giọng nói trở nên rè. Ở trẻ em, khàn tiếng chủ yếu do la hét, dùng giọng quá sức, hoặc sau sau viêm nhiễm đường hô hấp trên. Vấn đề điều trị khàn tiếng cho trẻ rất khó lại hay tái phát, nếu không điều trị kịp thời có thể dẫn đến tổn thương dây thanh không hồi phục, gây khàn tiếng kéo dài.
Vì sao trẻ bị khàn giọng ?
Khàn tiếng ở trẻ em thường gặp ở tuổi từ 5 – 10. Khàn tiếng ở trẻ em thường gặp do dùng giọng quá sức, do cách phát âm sai của trẻ chủ yếu là la hét, nô đùa ở những nơi tập trung đông như trường học, trại hè, các đội đồng ca thiếu nhi… Bệnh có những đặc điểm lâm sàng riêng biệt, đặc trưng cho trẻ em gọi là khàn tiếng tăng động ở trẻ nhỏ hay trước đây gọi đơn giản là khàn tiếng ở trẻ con. Một số ít trường hợp xuất hiện khàn tiếng do viêm VA, những bệnh phát ban như sởi cũng gây khàn tiếng kéo dài ở trẻ em.
Cha mẹ đưa con đi khám với biểu hiện là khàn tiếng ở các mức độ khác nhau, trẻ nói tiếng khàn, hụt hơi, nhanh mệt, những trẻ này khi nói phải sử dụng sự hỗ trợ của các vùng cổ làm chúng phải “gân cổ” khi nói làm trẻ rất khó khăn khi học đọc, học ngoại ngữ, giao tiếp…
Bên cạnh đó, khàn tiếng ở trẻ em còn là triệu chứng của rất nhiều bệnh như viêm thanh quản cấp hoặc mạn tính, các khối u lành hoặc ác tính, liệt dây thần kinh thanh quản, nhược cơ dây thanh…
Khàn tiếng tăng động ở trẻ em thường kéo dài rất lâu, nếu không tích cực điều trị thì khàn tiếng sẽ kéo dài hàng năm và có thể phát sinh ra những tổn thương ở dây thanh không hồi phục như teo dọc theo bờ tự do dây thanh, khi nói sẽ nhanh mệt.
Đối với trẻ khàn tiếng, thăm khám bên ngoài không có biểu hiện gì bất thường. Soi thanh quản sẽ thấy biến đổi ở dây thanh theo từng giai đoạn, nếu để lâu có thể gây các tổn thương thực thể trên bề mặt tự do của dây thanh như hạt xơ dây thanh, viêm dầy dây thanh, u nang dây thanh, polyp dây thanh…
Viêm thanh quản teo: một hoặc cả hai dây thanh bị teo đây thường là di chứng của viêm thanh quản loét trong các bệnh nhiễm khuẩn nặng (cúm, sởi…).
Chẩn đoán dựa vào triệu chứng lâm sàng trẻ khàn tiếng, hụt hơi, nhanh mệt, kết hợp với nội soi tai mũi họng thanh quản.
Chuẩn đoán và điều trị như thế nào?
Đối với đa số các trường hợp chữa bảo tồn gồm điều trị phục hồi giọng với nhiệm vụ chính là uốn sửa cách phát âm, cần phải giữ trẻ yên tĩnh, không được la hét và giảm nói tối đa trong thời gian điều trị.
Phẫu thuật với các tổn thương thực thể như hạt xơ dây thanh, u nang dây thanh, polyp dây thanh ít có chỉ định trên trẻ nhỏ do trẻ khó kiêng nói được hoàn toàn sau phẫu thuật vì vậy tỷ lệ tái phát cao.
Phòng bệnh: Ở những trẻ hay bị những đợt khàn tiếng hoặc ở những trẻ mà bố mẹ bị khàn nên được xếp vào nhóm đối tượng có nguy cơ cao. Những trẻ này bên cạnh việc phải tránh cho trẻ mọi ảnh hưởng có thể gây ra mệt giọng mà còn phải tránh các điều kiện thuận lợi cho các rối loạn giọng này phát sinh, chủ yếu là dự phòng các viêm nhiễm đường hô hấp trên, thể trạng dị ứng, la hét hoặc hét to, nói nhiều… Phòng bệnh khàn tiếng tăng động ở trẻ em có tầm quan trọng xã hội vì sẽ ngăn ngừa cho trẻ những biến chứng hỏng về giọng.
